Honingfraude herkennen

De laatste dagen regent het berichten in Belgische en Nederlandse kranten, helft van geïmporteerde honing in de EU is vals. Voor velen blijkbaar schokkend nieuws maar voor de meeste imkers is dit probleem al veel langer gekend. Het aandikken van honing met suikerstroop is big business, De meeste namaakhoning is afkomstig uit Turkije en China, oneerlijke concurrentie voor de Europese imker, en dan vooral de kleine imker die lokaal moet opboksen tegen de grote honingimporteurs.

Wat is honing?

Wanneer honingbijen foerageren, denkt men vaak dat de honingbij honing rechtstreeks van de bloem haalt en direct in de bijenkast stockeert. Dit is fout, honing ondergaat een lang en complex proces voor het eigenlijk als honing op je bord (of kopje thee) terecht komt. Wanneer speurbijen een dracht gevonden hebben word dit gemeld in de bijenkast doormiddel van een bijendans. De haalbijen zijn diegenen die de nectar opzuigen van de nectarklieren van bloemen en plantendelen. Deze nectar komt terecht in de honingmaag van de bij, waar al direct enzymen aan toegevoegd worden. Door de werking van deze enzymen breken de meervoudige suikers af tot beter verteerbare enkelvoudige suikers.

Wanneer de haalbij terug komt in de kast word de nectar doorgegeven aan de jongere bijen, dit mengsel van bijenspeeksel en nectar word door de bijen doorgegeven in de kast. Bij elke overdracht voegen de bijen een beetje speeksel toe vanuit de kopklieren. In dit speeksel zitten verschillende enzymen die inwerken op de nectarsuikers. 

Het vochtgehalte van de honing word in twee fasen verminderd. De eerste fase gebeurt bij het doorgeven met de tong, waarbij de nectar druppel blootgesteld word aan de warme lucht van de bijenkast, tijdens deze fase worden ook enzymen toegevoegd. De nectar word dan opgeslaan in de gekende honingraatcellen, waarbij de tweede fase van start gaat. hierbij ventileren de bijen (met hun vleugels) tot de honing het juist vochtgehalte heeft. In deze twee fasen zakt het vochtgehalte van uiteindelijk 80% naar ergen tussen de 16-20%. De honingraat word dan afgesloten met een wasdekseltje en kan uiteindelijk geoogst worden door de imker.

Hoe weet of ik mijn honing echt is?

Op het internet staan verschillende trucjes om zogezegde valse honing van de echte honing te onderscheiden. Honingfraudeurs houden daar rekening mee waardoor de fraude met honing ook steeds moeilijker word om op te sporen.. Labo analyses zijn meestal de enige echte uitweg om te weten of jouw honing echt is of niet; Toch zijn er een paar simpele tips die we willen meegeven als imker en honingsommelier om ook van jou een echte honingexpert te maken, zo kan je ook met een gerust hart in het buitenland kwalitatieve honing kopen.

• Land van herkomst, op het label staat dit altijd nadrukkelijk vermeld. Bij meer kwalitatieve honing zal dit altijd maar één land zijn gevolgd door het adres van de imker. Staat er op het label vermeld gemengde EU / niet EU honing, dan is er een grotere kans dat de honing van mindere kwaliteit is.
• Botanische afkomst, hoe dom het misschien ook klinkt maar exotische honing soorten zoals eucalyptushoning worden niet in België geoogst.; Hou dus rekening met de geografische ligging. Koolzaadhoning, kersenhoning, lindehoning, heidehoning en balsemienhoning zijn enkele van de monoflorale soorten die we in de lage landen kunnen oogsten. Het overgrote deel zal multiflorale honing zijn ofwel dus bloemenhoning. In andere delen van Europa (of de wereld) zal het aanbod van monoflorale honing misschien nog groter zijn. Maar hou er rekening mee dat je van één enkel rozemarijn plantje geen rozemarijn honing kan oogsten, de bloemen moeten veelvuldig voorkomen om van een monoflorale dracht te kunnen spreken.
• Smaak, geur en kleur, ok je moet natuurlijk eerst de honing kopen om te weten of ze lekker is of niet. Maar honing van hoge kwaliteit kan een breed smaak en geurenpallet hebben, gaande van fruitig tot chemisch, bitter of misschien zelfs met een vleugje chocolade. Minder kwalitatieve honing zal meestal enkel zoet zijn en bijna reukloos zonder andere kenmerken. 
• Social media, tegenwoordig vind je ook al verwijzingen terug naar social media op het label. Een snelle kijk op instagram of Facebook heeft je al een beter inzicht van wie je de honing koopt. Geen social media aanwezig? Geef dan eens het adres van de imker(ij) in op een zoekmachine, meestal zal dat al een duidelijker beeld geven van waar de honing komt.
• De prijs, Ja honing is duur, duurder dan suiker en net daar zit het grootste struikelblok voor velen. Het is niet zo dat dure honing per se beter is van kwaliteit maar belachelijk lage prijzen voor honing moeten een belletje doen rinkelen. Honing is een uniek product en mag niet vergeleken worden met suiker, want honing eet je, suiker eet je niet Er is niemand die een lepel suiker binnenspeelt en zegt, nou dat is lekkere suiker. Hou dus rekening met prijzen van 15-20 euro de kilo voor normale bloemenhoning, voor uniekere honingsoorten zal je nog een prijsklasse hoger moeten gaan. Wat trouwens niet wil zeggen dat deze beter is, maar er kruipt nu éénmaal meer werk en tijd in het oogsten van sommige soorten honing.

Als je bovenstaande tips in gedachten houd, zal je altijd thuis komen met een goed potje honing. In grote honinglanden zoals Slovenie, Italie of Kroatie is het trouwens niet abnormaal dat je kwaliteits honing rechtstreeks van de imker in de supermarkt vind. Het is dus niet zo dat "supermarkthoning" altijd per se slecht is, maar er kunnen wel heel grote verschillen aanwezig zijn.